BOEREN MET ALTERNATIEVEN
Vleesboerderij den Hollander
De boeren in Nederland maken van tijd tot tijd een periode door waarin ze zich aan moeten passen. De consumenten zijn op hun hoede en voor de boeren is dit niet anders. Voor de agrarische sector is dit niets nieuws: Brabantse boeren hebben in het verleden al bewezen zich als geen ander aan te kunnen passen aan veranderende situaties. Ook nu, in een periode waarin de overheid beperkingen oplegt aan de ondernemers, de ruimte schaars is en de markt kwetsbaar, passen boeren zich aan en gaan ze op zoek naar alternatieven.
Soms zijn alternatieven als een neventak op een bedrijf aanwezig maar soms is het de hoofdmoot en is het als een alternatief te zien in de gehele sector.
Harrie Wenting ging op bezoek bij Toos en Thieu Lavrijsen aan de Pikoreistraat in Reusel
Tussen Toulouse en Bordeaux in zuid-west Frankrijk ligt de Armagnac. De plaats Bazas die midden in deze streek ligt, is de bakermat van het ‘bazadaise’ vee. De leverkleurige runderen zijn er sterk verbonden met de cultuur in deze streek en elke zomer worden er veetentoonstellingen gehouden waar de hele omgeving voor uitloopt. Met carnaval is er het ossefeest als een traditionele slacht plaats vindt.
De gespierde runderen staan bekend om hun vlees dat door kenners fijn van structuur genoemd wordt, waardoor het vlees mals is en een korte bereidingstijd nodig heeft.
De Pikoreistraat in Reusel.
“Er was nog helemaal niets hier toen in 1978 de eerste spade in de grond ging voor de bouw van ons bedrijf.” Met veel zelfwerkzaamheid werd net voorbij het Reuselse motorcross terrein een begin gemaakt om hun droom te verwezelijken. Een boerenbedrijf opbouwen, dat was hun droom en in die droom zagen zij grote aantallen. Nu, zo’ n 20 jaar later heeft er een accentverschuiving plaatsgevonden en worden er nieuwe wegen bewandeld. Thieu en Toos Lavrijsen hadden hun droom maar gingen nadenken over hun toekomst toen in ‘87 de interimwet in de landbouw ingevoerd werd. Met de wet herstructurering van minister van Aartsen voor de deur beseften ze pas dat het roer om moest om ook in de toekomst nog perspectieven te hebben in deze sector. “Telkens als ik van een vergadering kwam over de problematiek in de varkenshouderij had ik er een zwaar gemoed in,” zo kijkt Thieu terug. De ene regel werd nog sneller doorgevoerd als de andere en je werd er niet echt vrolijk van.
De opkomst van toerististische aktiviteiten van boeren in hun omgeving was hun niet ontgaan en toen collega’ s uit de buurt hen vroegen om eens na te denken om zich hierbij aan te sluiten was een keuze snel gemaakt.
“Het gevolg was dat we weer perspectieven zagen,” zegt Toos. Niet alleen perspectieven voor ons zelf, maar ook voor de sector, voor het toerisme in onze gemeente, en ook voor onze kinderen die ons straks wellicht opvolgen,” zo kijkt ze verder. Ook Thieu merkte dat de nieuwe plannen die ze hadden, zorgden voor een omslag in zijn denken. “Het ging niet meer alleen om veel en groot, maar vooral om goed en vertrouwd,” zo stelt hij. Door dat andere denken voelde hij weer de uitdaging, een uitdaging die hij nodig heeft als drijfveer om er iets moois van te maken, zoals hij zelf zegt.
fietsen op de Cartierheide
De Lavrijsens raakten bij een fietstocht door een naburig heidgebied geboeid door een aantal grijsbruine runderen die daar in het natuurgebied de overtollige grassen kort hielden. Het viel Thieu op dat de dieren zich niet beperkten tot het gras alleen maar dat ze ook de heidestruiken afgraasden en hier en daar ook een lekker blaadje van een uitschietende berk meepikten. Het vee met de typische witte kringen rond hun ogen en mond, zag er verrassend goed uit, zo zag hij. Vaak gedijen runderen niet zo goed in zo’ n natuurgebied omdat het magere gras hen niet genoeg voedingsstoffen biedt. maar blijkbaar hadden deze dieren hier minder hinder van, zo ging het door hem heen.
Op de fiets naar huis gingen de gedachten van het paar naar hun eigen bedrijf waar de plannen voor de verkoop van vlees aan huis al vorm begonnen te krijgen. De bazadaise runderen die ze gezien hadden boeiden hen en in gedachten zagen ze de mogelijkheden van dit vleesras ook op hun boerderij.
Het bleef niet bij plannen alleen en in 1998 kwamen de eerst bazadaises op het bedrijf.
Ze kregen het daarna vrij snel voor elkaar om op de 45 hectare van het Reuselse hoogveen gebied, de Reuselse moeren, een aantal van hun runderen te laten grazen.
“Hoe meer we ons in het bazadaise ras verdiepten, hoe enthousiaster we werden,” zegt Toos, die er geen moeite mee heeft om dit enthousiasme over te brengen op de bezoekers aan de ‘nieuwe’ vleesboerderij.
De boerlevaer: een toeristische kennismaking met echte Kempische boerenbedrijven.
Reusel is als een van de acht zaligheden een echt Kempisch dorp. Behalve de fantastische natuur, een gemoedelijke en gastvrije bevolking komt men niet op de laatste plaats een groot aantal bijzondere interessante agrarische bedrijven tegen.
Een aantal van deze bedrijven heeft de handen ineen geslagen en biedt belangstellenden de gelegenheid met verschillende vormen van het leven op het platteland’ kennis te maken.
De bedrijven presenteren zich onder de naam ‘BOERLEVAER’ en bieden door hun gemeenschappelijke optreden een unieke toeristische trekpleister voor de Brabantse Kempen.
Opening van de Boerlevaer
Op Zaterdag 26 juni is het zover en zal de Boerlevaer officieel geopend worden. De vleesverkoop bij de Lavrijsens loopt al enige tijd, maar met de toeristische attractie wordt er een nieuwe dimensie aan het bedrijf toegevoegd.
Bezoekers die binnenkort het bedrijf aan de Pikoreistraat bezoeken zullen allereerst kunnen zien hoe het er op een varkensfokkerij aan toe gaat. Door enkele grote ramen in de zeugenstal krijgen de bezoekers een impressie van het leven in de stallen en de deskundige uitleg van de boerin zal de rest doen. Natuurlijk zijn ook de bazadaise runderen op het bedrijf te bewonderen. Toos en Thieu vertellen graag over de dieren en over hun goede eigenschappen. In de wei aan huis graast een kudde bazadaise runderen: enkele koeien met hun kalveren, in gezelschap van een stier.
Op zaterda9 26 juni zal om 13.30 uur de officiele opening van de Boerlevaer plaatsvinden door burgemeester Demmers van der Geest. Als burgemeester van een groene gemeente, die steeds meer het accent op het toerisme wil leggen zal zij daarna de genodigden voorgaan in een huifkarrentocht langs de zes verschillende bedrijven die zich an het publiek gaan presenteren.
Op de Vleesboerderij van de familie lavrijsen zal de komende dagen alles extra opgepoetst worden om de eerste gasten te ontvangen die dag.
Van producent tot consument
Het eerste hek is zo hoog dat je er alleen via enkele paaltjes overheen kunt gaan en de tweede versperring is een prikkeldraad waar je onder door kunt. Op het punt waar een bord vermeld dat de bezoeker zich op verboden terrein begeeft, ligt er voor het gezin van de vleesboerderij een uitzondering: elke dag worden de runderen bezocht die samen met een kudde geiten de vergrassing tegen gaan in de Reuselse Moeren. Het hoogveengebied is een uniek gebied waar door regulering van de waterstand de vervening in stand wordt gehouden. Doordat de runderen ook jong uitschot van bomen en struiken begrazen blijft het gebied open en is er een unieke combinatie van flora en fauna. Bij het bezoek komen de dieren nieuwsgierig tegemoet en het meest opvallend in de kudde is de makke stier die er bij loopt. “Hij komt van een zorgboerderij in Frankrijk en is heel erg gewend aan mensen.”
Doordat het vee op het eigen bedrijf gefokt wordt en later ook in een eigen keten in een ambachtelijke slagerij wordt verwerkt, is het voor de consument altijd na te gaan waar het vlees vandaan komt. Toos weet inmiddels dat het de klanten aanspreekt datdit proces te volgen is door het gesloten systeem en doordat er weinig schakels tussen zitten. “Ook de natuurlijke groei spreekt veel mensen aan,” zo weet zij inmiddels.
De ondernemers van deze vleesboerderij stapten enkele jaren later uit de Boerlevaer en gingen op eigen koers verder.
HW 1999/2000