Meesterverteller Joan Jansen
weekbladen 2000
Het was een min of meer toevallige ontmoeting tussen een Reuselse oud-onderduiker en zijn bevrijders. Op het Reuselse marktplein trof Jaon Jansen, die zich in 1944 al 2 jaar schuil hield, enkele van de Welch Fuseliers die op zoek waren naar de plek waar verscheidene van hun kameraden gesneuveld waren.
“Ze hadden een plattegrond bij zich,” vertelt Jaon later. “ze wezen nabij de kerk op een tiental vierkante meter zo 6 plaatsen aan waar kameraden van hen sneuvelden. Het was een bijzonder emotioneel weerzien voor die oud-strijders met de plek waar zij zwaar strijd leverden.
Op de vraag van Jaon of ze misschien ook Luitenant Kolonel Pepper kenden, haalt een van een vergeelde foto uit zijn binnenzak waarop hij als soldaat samen met Pepper staat. De man blijkt ook een oud schoolschrift bij zich te hebben waarop Pepper het aanvalsplan voor Reusel uitgetekend had. Volgens de Fusiliers was Reusel voor hen de plek waar ze het hevigste gevochten hebben tijdens hun opmars van Caen naar Hamburg vanaf 6 juni 1944.
Jaon Jansen volgde al tijdens de oorlogsjaren intensief de gang van zaken rondom bezetting en later bij de bevrijding prentte hij veel dingen in zijn geheugen. Op 6 september 1950, de dag na zijn trouwdag, ontmoette hij een Engels echtpaar dat op zoek was naar de plek waar hun zoon gesneuveld was. Het was een toevallige ontmoeting zegt Jaon. “Ik zag twee vreemdelingen met een kaart in hun handen vooraan op de Mierdseweg. Op de vraag of ik Engels kon , kon ik bevestigend antwoorden.” De bezoekers hadden enige informatie en zelfs een tekening, gemaakt door een aalmoezenier, van de boerderij en de plek die beschoten was waardoor hu zoon stierf. Ze waren op de Mierdseweg aan het zoeken, maar Jansen wist al vrij snel dat het hier om de boerderij van Lemmens op het Hof moest gaan. Hij wist zich te herinneren dat daar een granaat in een boerderij geslagen was waardoor 4 Engelse militairen de dood vonden. Hij ging naar de vlakbij wonende Gérard Maas die in het bezit was van een grote plymouth en nam de bezoekers mee naar de plek die zij zochten. De tekeningen bleken te kloppen met de werkelijkheid. “Ze wezen precies de plek aan waar hun zoon het leven moet hebben gelaten”. Het was een waardevolle ontmoeting voor hen met de plek waar het bloed van hun strijders vloeide.
Later, op 4 mei 1970 was luitenant-kolonel Pepper zelf in Reusel op uitnodiging van het toenmalige gemeentebestuur. Hij ontmoette er burgemeester van Beek en een aantal Reuselse oud-strijders. Samen met een aantal Reuselnaren werd de route nagereden vanaf Leopoldsburg via Reusel naar het Noorden, de weg zoals die in 1944 ook afgelegd werd. In een toespraak tijdens het bezoek van Pepper werd door Joan Jansen niet alleen uitgebreid ingegaan op de daden van de krijgsheer, die door zijn moed en doorzettingsvermogen Reusel wist te bevrijden. Ook alle namen van Reuselnaren die in de oorlog sneuvelden werden genoemd. Reusel bleek voor de luitenant-kolonel niet het eerste ‘klusje’ te zijn: Eerder al vocht hij in Noord Afrika tegen de Duitsers en Italianen, waar hij zwaar gewond krijgsgevangen werd gemaakt. Hij werd geruild tegen 27 Italiaanse officieren om op 6 juni 1944 in Normandië het Europese vasteland weer te betreden. Op het einde van zijn actieve diensttijd kreeg de luitenant-kolonel een van de hoogste militaire onderscheidingen voor zijn strijd in Reusel. Pepper, die inmiddels overleden is, werd na zijn actieve diensttijd eigenaar van een wasserette in zijn woonplaats Hampshire (Wales). Tot aan zijn dood stuurde luitenant-kolonel Pepper diverse Reuselnaren zijn blijken van dank waaruit bleek dat hij zeer betrokken bleef bij het dorp dat hij bevrijdde. Uit zijn betrokkenheid bleek ook dat het een periode uit zijn leven was die zijn leven voor een stuk bleef beheersen. Hij kwam er nooit meer echt los van!
Voor Jaon Jansen is het net als voor veel andere mensen die het lijfelijk meemaakten een periode die ook zij nooit echt af zullen sluiten. “Je kunt wel vergeven maar niet vergeten” is een gezegde dat zeker op deze generatie van toepassing is.
HW 2000