Beken staan opnieuw droog
Waar blijft de neerslag in Brabant?

Augustus 2025

Het water in de beekjes is nagenoeg verdwenen

Terwijl de zon aan de hemel brandt en zorgt voor aangename vakantietemperaturen, sproeien de boeren zich een slag in de ronde. Ook de natuur heeft flink te lijden van de droogte met de nodige vissterfte tot gevolg. De reigers hebben op menige plek een makkelijk maaltje als ze de laatste restjes in een ven of vijver naar binnen werken. Maar hoe bijzonder is de huidige droogte eigenlijk?
Er staan nog enkele kleine plasjes in de Raamloop, de beek die in De Utrecht uitmondt in De Reusel. Daar waar normaliter het water stroomt, krijgen nu de oeverplanten de overhand, zelfs midden in de bedding. De laatste eenden zoeken naar een plekje om te dobberen en iets verder stroomopwaarts heeft alleen een bevermoeder het goed bekeken. Door zelf een dam te bouwen houdt zij voor haar kroost een klein poeltje over, ook al komen de medewerkers van Waterschap De Dommel bijna wekelijks langs om de dam weer af te breken.
Terwijl de wateroverlast van de twee voorafgaande jaren nog vers in het geheugen ligt is het verschil met dit jaar des te groter. Toegegeven, voor de ondergelopen kelders bij particulieren en de boeren die toen hun gewassen niet van het land kregen, was het geen pretje.
Dat het waterbeheer geen simpele klus is, wijzen deze twee extremen wel uit. Door het weghalen van vrijwel alle stuwen in de beken moesten die uit zichzelf minder water afvoeren, maar nu ze nagenoeg droog staan krijgen vooral de critici daarover gelijk.
Als we kijken naar de cijfers (bron KNMI) blijkt wel dat we voor dit jaar nog flink achterlopen bij de hoeveelheid neerslag. Daar waar in Nederland in de afgelopen 100 jaar gemiddeld zo’n 825 mm regen valt, blijven we daar nu nog flink onder. Als we dan enkele regio’s in Nederland vergelijken valt vooral het verschil op. Zo viel er in de achterhoek in de eerste 7,5 maanden van dit jaar nog 423 mm, maar in de Kempen komen we niet verder dan 302 mm.
Dat de bomen er op de meeste plaatsen nog groen bij staan lijkt vooral door de hogere waterstand van de laatste twee jaar te danken, maar de meest droge zomer in het geheugen van ouderen (1976) lijkt nu zelfs overtroffen te gaan worden.
Intussen proberen met name de aardappelboeren nog iets van hun oogst te maken met weer een extra sproeibeurt. Om het oppompen van het water onder controle te krijgen heeft de overheid al alle particulieren met een eigen waterput aangespoord om die aan te melden. Maar aan te melden waarvoor? Dat er de komende jaren een extra belasting kan worden geheven op elke druppel die opgepompt wordt?
Op dit moment wordt hier nog vaag over gedaan en kan iedereen zijn eigen gazonnetje nog blijven besproeien.
Voor de grotere vennen, zoals het Pannenven in Hooge Mierde betekent de huidige droogte dat ze weer drooggevallen zijn. Het vollopen van dit soort vennen was een opleving die twee jaar duurde, nu is de situatie weer zoals die voor enkele jaren was: een droge open plek in een bos.
In landgoed De Utrecht zijn veel nieuw aangelegde vennen ook weer drooggevallen, al lijken de groep lepelaars baat te hebben met het water dat er nog wel staat in Flaes en Goorven. Ze vissen daar nu langs de aalscholvers en zelfs de zee-arend die eerder bij het Beleven in Reusel gesignaleerd was, is al boven de Flaes waargenomen.
In tijden van extremen, zoals eerder bij de wateroverlast en nu bij de droogte, blijkt Nederland te beschikken over tal van weerprofeten. De kwestie beheerst menig gesprek en vaak worden weerspreuken van een vermaard Brabantse weerkundige aangehaald: Sommige van die weerspreuken komen niet of nauwelijks uit zoals heb je avondrood, dan komt er veel water in de sloot.  Misschien moeten we daarom maar het zekere voor het onzekere nemen en een slag om de arm houden met een spreuk die altijd uitkomt:
Als het regent in september wordt het kerstmis in december!