Pietluttige ingrepen en overbodige regelzucht
Beschermde knager speelt kat en muis met waterschap

Augustus 2025

De dam die de bevers aanlegden en die het waterschap telkens afbreekt

In de Raamsloop ter hoogte van Hulsel maakte een beverpaar al meerdere keren een dam om de voetjes van de kroost nat te houden, maar telkens wordt die dam door medewerkers van Waterschap De Dommel verwijderd. Het is er als kat en muis in de kleinste Zaligheid.
De beek kronkelt sinds enkele jaren weer, zoals die dat vroeger ook deed. Groene waterplanten buigen op beide oevers naar het midden toe en twee bruine eenden zoeken een schuilplek tussen het riet en het gras als ze mensen aan horen komen. Even verderop beweegt het gras aan de overkant van het beekje. Als het even stil is klinkt er zacht gespetter in het water en hoor je knagen. De groei van de beverpopulatie heeft nu ook de periferie van de beken in onze omgeving bereikt.
De inkt met het nieuws dat Nederland twaalf protocollen om Bevers in te dammen samenvoegt tot één landelijke aanpak is nog maar nauwelijks droog, of de het knagende zoogdier zorgt al voor hoofdbrekens. De uitbreiding van de beverfamilie, het aantal groeide in zo’n 35 jaar uit van enkele exemplaren tot ruim 7000, gaat gestaag verder. Toen in 1988 de  eerste bevers in de Biesbosch uitgezet werden waren ze al meer dan 150 jaar in Nederland verdwenen. De nieuwe exemplaren werden in Duitsland vanuit het gebied rond de Elbe aangevoerd en de opmars liep vanaf dag één naar de herintroductie gestaag verder. Via beken en rivieren verspreidde de knager zich over ons land tot ver in Limburg toe. Voor natuurliefhebbers een zegen, maar voor liefhebbers van mooie bomen een ramp want ze leggen er graag een aantal plat. Ook boeren, dijkgraven en de mensen van Prorail schieten regelmatig in de stress als er weer een hol naar een burcht gegraven wordt of er bomen omgelegd worden op plekken waar dat niet wenselijk is.

Opmars
Nadat vorig jaar de eerste bevers in het stroomgebied van De Reusel waargenomen werden op landgoed De Utrecht, trok er begin dit jaar een beverpaar verder stroomopwaarts tot in de Raamsloop, een zijriviertje van De Reusel. Ter hoogte van Hulsel vond het paar de perfecte locatie om hun nakomelingen op de wereld te brengen en inmiddels worden  er met regelmaat  4-5 jonge bevers gespot. De kleintjes spelen er in het water en knagen al aan dunnere takjes, maar voor het beverpaar houdt de zorg nooit op. Door de droogte deze zomer staat de beek op meerdere plaatsen droog en dat is niet bepaald het milieu waar die dieren goed gedijen.
In het riviertje werd bij de herinrichting enkele jaren terug al een kleine dam aangelegd om het water beter vast te houden. Het beverpaar maakt daar nu handig gebruik van en hoogt die dam telkens met zo’n 15 centimeter op. Het is net voldoende om voor de jongen een klein poeltje over te houden terwijl de beek verderop droog staat. Maar hier ligt voor het Waterschap de grens.
Nadat vastgesteld was dat de verhoging telkens afgebroken werd, werd om uitleg bij Waterschap De Dommel gevraagd.
“We verwijderen op deze locatie de beverdam, omdat deze plek altijd al gevoelig is voor wateroverlast,” zegt een woordvoerder van Waterschap De Dommel.  “De kans op wateroverlast neemt toe nu de bever hier een dam bouwt. Op het aangrenzende perceel teelt een aardbeienkweker duizenden kweekplanten, dus de landbouwschade bij wateroverlast is groot”. Om hier in te mogen grijpen werd er volgens de woordvoerder door de faunabeheereenheid een ontheffing verleend om de beverdam weg te halen.
Contact met de agrariër die in de nabijheid kweekplanten langs de beek heeft staan maakt duidelijk dat de angst op wateroverlast ten grondslag ligt aan het (telkens) slopen van de ophoging van de dam.
Dat het water al maanden ruim een halve meter onder het gewenste peil staat is hier duidelijk niet in meegenomen.
Piet Peijs van vogelweide natuurvereniging Reusel-De Mierden ziet een gemiste kans doordat de waterschappen hun belofte niet nakomen. “Na meerdere droge jaren was het duidelijk dat we met name bovenstrooms meer water vast moeten houden, maar dat wordt duidelijk niet gedaan. Als dat wel gebeurd was hoefde de bever niet zelf zijn dam te verhogen.
Aan de ingrepen van de waterschappen zit uiteindelijk wel een kostenplaatje zo blijkt. Een woordvoerder van een ander Waterschap (Rivierenland) becijferde dat daar nu al zo n 380.000 euro per jaar aan beverbeheer uitgegeven wordt.
Om de informatie over de bever, het beverbeheer en de kennis daarover te bundelen werd vier jaar terug het bever-kenniscentrum in het leven geroepen (kenniscentrumbever.nl). Opmerkelijk is dat bij dit kenniscentrum het verlagen van een dam voorrang krijgt boven het verwijderen ervan.
De jonge bevers hebben nog geen weet van de zorgen die om hun familie heen hangen. Zodra de medewerkers van het waterschap vertrokken zijn, begint ma bever weer met de opbouw van de dam. Het enige gevaar: het wordt alsmaar droger nu enige neerslag van betekenis uitblijft. Gelukkig hangt aan het werk van de bever geen kostenplaatje als die (als enige) er echt werk van maakt om in het bovenstroomse gebied nog een beetje water vast te houden. Zit er toch nog ergens een lichtpuntje!!!