Nieuwe vorm van landbouw in de Kempen?
Herenboeren richten coöperatie op
Juli 2020
Tweehonderd gezinnen pachten samen de gebouwen en de grond van een boerderij met zo’n twintig hectare grond en huren zelf een boer in. Elke week worden hun producten uitgeleverd en zo leveren ze zelf een actieve bijdrage in de kringloop voor van landbouw tot voedsel.
Afgelopen week was de aftrap in De Kempen waar als het aan de initiatiefnemers ligt, de achtste Herenboerderij van Nederland mag komen.
“De producten die we eten mogen best wat groener verbouwd worden en door meer samen te werken kunnen we daar gemeenschappelijk zorg voor dragen.” zegt Tamara Maas. Ze is de kersverse voorzitter van Herenboerderij De Kempen. Voor haar vielen de puzzelstukjes in elkaar toen ze een uitzending zag over Herenboeren. “Het groene ondernemen, maar ook het gezamenlijke spreekt me erg aan,” vertelt ze.
Afgelopen week was er een eerste bijeenkomst. De eerste twee bijeenkomsten zaten al snel volgeboekt, aan belangstelling geen gebrek, zo lijkt het. Daarom zijn er op 25 augustus en 10 september nog meer bijeenkomsten ingepland om de interesse onder de Kempenaren te peilen.
“Bij een Herenboerderij werken we op ecologische manier samen en creëren zo een vorm van kringlooplandbouw,” zegt Boudewijn Tooren. Hij is voorzitter van de Herenboerderij in Boxtel, een van de zeven werkende coöperaties op dat gebied in Nederland.
Zijn toehoorders bij de eerste bijeenkomst hangen aan zijn lippen en horen hem vertellen hoe de ruim 500 monden van de aangesloten deelnemers vijf dagen per week hun groenten en vlees uitgeleverd krijgen. Hoe ze bij aanvang ieder 2000 euro inleggen en daarna een maandelijks abonnement betalen om zo de kosten te delen. ,”Het is een andere manier om aan je voedsel te komen,” betoogt hij.
“Het is natuurlijk een flinke investering, zowel in geld als in arbeid, om de eerste boontjes op het bord te krijgen, maar als het eenmaal op gang is, merken we dat het zichzelf wel in stand houdt.”
Van Tooren, die eerder de oprichting in Boxtel actief meemaakte, rekent voor dat er ruim vier ton nodig is om de boerderij op te starten. “We gaan ervan uit dat gronden en gebouwen gehuurd worden,” zegt hij. “Maar je zal wel afvoer en beregening aan moeten leggen, machines en hulpmiddelen aanschaffen en zaken als een uitgiftepunt in moeten richten. Gelukkig kunnen we al gebruiken maken van de expertise die er is door de eerder al gestarte Herenboerderijen in Nederland. Maar ook dit vraagt wel een kleine bijdrage natuurlijk.”
De Herenboeren rekenen erop dat ze ruim vijftig verschillende soorten groenten en evenzoveel fruit kunnen gaan kweken. De kippen zorgen voor de eieren, de varkens, koeien en schapen voor het vlees, voor zuivel is nog maar beperkt expertise. Naast het kweken van het voedsel verzorgen ze onderricht aan scholen en rondleidingen op hun bedrijf. Daar waar interesse om zelf actief mee te helpen op het bedrijf mag dat, maar het is zeker niet verplicht. De totale kosten (abonnementsgeld) kunnen daardoor wel lager worden.
Maar er blijken voor de Herenboeren nog wel veel hobbels te nemen, niet in de laatste plaats hobbels verpakt in de wet- en regelgeving in Nederland. Tooren daarover: “Van palen bij de appelbomen die maar één meter hoog mogen zijn tot varkens die loslopen. Wij hebben al tientallen punten opgesomd waar we graag ontheffing in willen hebben, maar de overheid vindt dat lastig en reageert daar nauwelijks op. We hebben er zelfs bij de minister aangedrongen om daar sneller werk van te maken.”
De Herenboerderij in De Kempen is sinds kort een coöperatie en ze hebben het voornemen om vanaf 2021 te starten. “Maar dan moeten we wel een stuk grond en een boer hebben,” zegt Tamara Maas. Ze is er positief over.
Bezoeker Henk Duijs heeft op de informatieavond goed geluisterd en alles in zich opgenomen. “Ik ga me aanmelden,” zegt hij overtuigd. De groene manier van groenten kweken en het samen delen spreken me aan.”
De belangstellenden die zich aanmelden betalen nu 200 euro aan inschrijfkomsten, een bedrag dat ze later in mindering mogen brengen op hun inleg.