Zorgen om onze oudjes (1) 
Het bejaardenhuis afschaffen, was dat wel zo’n goed idee? 

februari 2024


Enkele jaren terug besloot het kabinet Rutte tot versobering van de ouderenzorg met sluiting van bejaardenhuizen tot gevolg. Nu we enkele jaren verder zijn merken we daar de effecten van, zowel de positieve als de negatieve. In een serie verhalen gaan we de komende weken inzoomen op de gevolgen van deze bezuinigingsoperatie die volgens toenmalig premier Rutte eigenlijk niet primair een bezuiniging was. Wat merken ze hier in de verzorgingshuizen en de ziekenhuizen van? En zitten die oudjes nu opgesloten in hun eigen huis?   
Deel 1: een algemene verkenning . 
Hoe zit het eigenlijk met de sociale contacten van thuiswonende ouderen? Komt de buurvrouw nog over de vloer en wonen de kinderen dichtbij? Zijn ze lid van een vereniging of ouderenorganisatie en zijn ze nog actief in de samenleving? Leidt het stijgend aantal ouderen dat zelfstandig blijft wonen bij gemeenten tot actie en tot plannen en heeft het gevolgen voor de woningmarkt? 
Maar ook: wat betekent het voor een mantelzorger als je familielid of bekende steeds maar thuis blijft wonen en er steeds meer zorg nodig is en geregeld moet worden? 
Om de omvang van het probleem goed in beeld te krijgen eerst enkele cijfers (bron: Anbo/Actiz) :
– naar verwachting is in het jaar 2040 één op de vier Nederlanders 65-plus.
– ook het aantal 80-plussers is dan verdubbeld ten opzichte van nu
– Op dit moment wachten in Nederland 4700 mensen op een plek in een verpleegtehuis (bron: onderzoek Nieuwsuur) 
-Uit onderzoek in 2019 werd becijferd  dat woningaanpassing om ouderen langer thuis te laten wonen landelijk minstens 13 miljard euro gaat kosten .
– In de gemeente Hilvarenbeek loopt het aantal  75-plussers tot 2040 op van 1070  naar 1980 
– In Reusel-De Mierden loopt dit op van 700  naar 1700.  
– Zo’n 90% van alle ouderen woont nog thuis, deels in woningen die niet levensloopbestendig zijn.
– Lang niet al deze ouderen hebben voorzieningen op loopafstand 
De Anbo (Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen) stelde enkele jaren terug  al vast dat het van het grootste belang is om te investeren in wonen, welzijn en wijken om een te grote instroom in de zorg te voorkomen. Maar het aantal nieuwe (collectieve) wooninitiatieven blijft nog ver achter bij de verwachting en de behoefte, zo blijkt uit een onderzoek. Actiz en Anbo roepen daarom gemeenten op om meer te investeren in nieuwe woonconcepten voor ouderen en in voorzieningen in wijken.
Maar die frasen kwamen in 2013 niet voor in de voorstellen van staatssecretaris Martin van Rijn die op financiën geprezen werd, maar op Sociale zaken verguisd. Zelfs zijn eigen vader noemde de voorstellen van zijn zoon grote onzin want hij was op dat moment een van de ouderen die kind van de rekening werden.
 Maar mede door de plannen van Van Rijn gingen alle bejaardenhuizen op de knip. In enkele jaren tijd sloten in heel Nederland zo’n 800 bejaardenhuizen hun deuren, een van de voorbeelden in deze regio is Lindenhof in Lage Mierde. Nu we enkele jaren verder zijn merken we de gevolgen. Ouderen blijven thuis wonen tot ze er letterlijk bij neervallen en pakt de toegenomen eigen regie voor hen wel positief uit? Of vereenzamen ze in hun eigen huis en wachten ze daar op de verzorgers die hen daar zouden moeten helpen, maar soms niet komen. Gewoon omdat ze er niet zijn vanwege personeelsgebrek. En dan hebben we het nog niet over het wegvallen van de doorstroming op de woningmarkt. 
Maar hoe zit het met de positieve kant van deze zaak en zijn er die wel? Zijn initiatieven zoals zorg op afstand en de robot-tot-in-de-slaapkamer ook echt een oplossing en dragen ze bij tot meer vreugde en geluk? Is langer eigen regie ook een toevoeging op het levensgeluk in het laatste stukje van je leven?
De komende weken gaan we in gesprek met een manager in de ouderenzorg die vertelt over de gevolgen van het huidige beleid. We spreken de wethouders in de gemeenten Hilvarenbeek en Reusel-De Mierden en kijken mee bij de dagbesteding. Maar natuurlijk komen ook de ouderen zelf aan het woord, net als de ouderverenigingen. Maar ook de jongeren die wachten op een woning die alsmaar niet beschikbaar komt omdat de doorstroming stokt. 
De verhalen zijn na publicatie na te lezen op verhalenuitdekempen.nl 
Vragen en reacties kunnen gestuurd worden naar hilverbode@gmail.com